TORUŃ

Powołane do życia w 2003 r. Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika, oddział Muzeum Okręgowego, mieściło się w maleńkiej kamienicy przy ul. Franciszkańskiej 11. O najdalszych zakątkach świata, które zwiedzał wraz z żoną pochodzący z Torunia podróżnik, opowiadano w dwóch niewielkich pomieszczeniach. Równo dziesięć lat później nastąpi uroczyste otwarcie przestrzeni ekspozycyjnych poszerzonych o sąsiednią kamienicę przy ul. Franciszkańskiej 9.

Autorem scenariusza nowej wystawy, obok Magdaleny Nierzwickiej, jest warszawski antropolog i podróżnik Robert Andrzej Dul, znawca kultur pozaeuropejskich. Twórcy zaplanowali ją tak, by każda z sal eksponowała inny temat. Wchodzących do muzeum wita głos Elżbiety Dzikowskiej, która zachęca do wzniecenia w sobie pasji podróżowania poprzez wizytę w placówce. Prezentery w przestrzeni recepcyjnej wypełniają średniowieczne mapy, które, zgodnie z ówczesną wiedzą, pokazują jedynie trzy kontynenty: Afrykę, Europę i Azję. Na suficie z kolei widoczne są mapy nieba. Budynek przy ul. Franciszkańskiej 11 poświęcony jest w całości Amerykom.  W pierwszej sali znajdują się eksponaty związane z Indianami Amazonii, gauchos z Argentyny. Są tu również inkaskie i peruwiańskie naczynia archeologiczne oraz wspomnienie wyprawy na Machu Picchu.
Sala na piętrze przenosi nas do Ameryki Środkowej: Meksyku i Gwatemali. W 1974 r., właśnie w Meksyku, Tony Halik poznał Elżbietę Dzikowską, z którą odtąd dzielił życie i stworzył fantastyczny cykl filmowy „Pieprz i wanilia”. W tej przestrzeni znajdziemy niezwykle cenne eksponaty związane z kulturą Majów, m.in. tkaniny.

Nowy budynek wypełnią pamiątki z podróży Elżbiety Dzikowskiej pochodzące z różnych stron świata, związane m.in. z pierwotnymi plemionami. Pierwsza sala opowiada łowcach głów. Poznamy plemiona, które tym właśnie się trudniły: Asmatów z Nowej Gwinei oraz Konyak, zamieszkujące stan Nagaland w Indiach. Na salę afrykańską składają się trzy miniekspozycje pokazujące Gabon, Etiopię i Namibię. W kolejnym pomieszczeniu poznamy dokonania wielkich odkrywców i podróżników: da Gamy, Magellana, Kolumba i Cooka. Tu również zobaczymy różne środki lokomocji, które pomagały dawnym odkrywcom przemierzać świat. Zaprezentowano także zabytkowe kufry.

Prezentacje na II piętrze przeniosą nas do Chin oraz Indii. Zobaczymy ozdoby kobiet z indyjskiego Ladakhu, a także biżuterię chińskich mniejszości narodowych Dong, Miao i Yi. Biżuterii będzie zresztą w muzeum więcej, gdyż Elżbieta Dzikowska, z wykształcenia historyk sztuki, takie pamiątki z podróży przywozi najchętniej.

Na zakończenie zwiedzania przygotowano sylwetki najważniejszych polskich podróżników i odkrywców. Odbiorcy poznają działalność Pawła Edmunda Strzeleckiego, Forsterów pochodzących z Tczewa, którzy brali udział w drugiej wyprawie Jamesa Cooka, Kazimierza Nowaka, który w latach 30. XX w. przejechał rowerem Afrykę, hrabiego Edmunda Mycielskiego-Trojanowskiego z Aleksandrowa Kujawskiego, po którym zachowały się ciekawe diapozytywy z podróży po świecie z lat 1910-1920. Omówione zostaną także dokonania współczesnych postaci: Borysa Malkina, który przez 40 lat badał Indian Ameryki Południowej, Olgierda Budrewicza i Arkadego Fidlera.