TORUŃ

Janusz Rudnicki i Wilhelm Genazino laureatami nagrody przyznawanej przez Toruń i Getyngę.

Kapituła Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego 5 maja ogłosiła swój tegoroczny werdykt: laureatami 19. edycji wyróżnienia zostali polski prozaik, finalista nagrody Nike Janusz Rudnicki oraz niemiecki eseista i powieściopisarz, Wilhelm Genazino, laureat nagrody im. Georga Büchnera.

- Nagroda przyznawana jest od 1996 roku – mówi prezydent Torunia Michał Zaleski. – Cieszy sumienność i konsekwencja działania partnerskich miast Torunia i Getyngi w tej prestiżowej formie współpracy – corocznym pokazywaniu najlepszych literatów z Niemiec i Polski.

- Wśród dotychczasowych laureatów nagrody mamy troje noblistów: Wisławę Szymborską, Güntera Grassa i Hertę Müller – mówi członek Kapituły Michał Staśkiewicz. – Jestem zwolennikiem tego, aby na liście laureatów znaleźli się najwybitniejsi twórcy. Nie jest to nagroda dla początkujących, dobrze zapowiadających się pisarzy.

Uroczystość wręczenia nagrody odbędzie się 6 lipca 2014 r. w Ratuszu w Getyndze. Laureaci otrzymają z rąk prezydenta Torunia i nadburmistrza Getyngi pamiątkowe dyplomy i plakiety oraz nagrodę finansową w wysokości 5 tys. euro.

O takim wyborze zadecydowali członkowie Kapituły:

• prof. dr hab. Leszek Żyliński - profesor w Katedrze Filologii Germańskiej, UMK,
• dr Krzysztof Ćwikliński - poeta, krytyk literacki, pracownik naukowy UMK,
• prof. dr hab. Aleksander Nalaskowski - profesor pedagogiki, UMK,
• Michał Staśkiewicz – przedstawiciel prezydenta Torunia w Kapitule,
• prof. dr Claudia Stockinger – Martus- prof. współczesnej literatury niemieckiej na Uniwersytecie w Getyndze,
• dr Dagmar Schlapeit-Beck - dyrektor Wydziału Kultury i Polityki Społecznej Miasta Getyngi,
• prof. Matthias Freise, Uniwersytet w Getyndze

Nagroda Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego jest przyznawana od 1996 roku przez władze miejskie dwóch zaprzyjaźnionych miast Torunia i Getyngi. Nagradzani są nią autorzy, których słowo – jak czytamy w motcie wyróżnienia – „tworzy ideały i wartości, łącząc ludzi, społeczeństwa i narody we wspólnej rozmowie.” W prestiżowym gronie dotychczasowych laureatów są m.in.: Wisława Szymborska, Herta Müller, Marcel Reich-Ranicki, Tadeusz Różewicz, Tankred Dorst, Andrzej Stasiuk, Wiesław Myśliwski, Günter Grass i Zbigniew Herbert. 

>> TUTAJ wszyscy laureaci poprzednich edycji Nagrody Lindego 

Wilhelm Genazino (ur. 1943 w Mannheim) pisze głównie powieści, słuchowiska i eseje, mieszka we Frankfurcie nad Menem. Po studiach germanistyki i filozofii pracował jako dziennikarz i redaktor, m. in. czasopism „pardon” i „Lesezeichen”. Od początku lat 70. żyje z pisania jako wolny twórca.

W Niemczech opublikował kilkanaście powieści, wydał również kilkanaście tomów opowiadań, esejów i wykładów. W roku 2005 na Uniwersytecie we Frankfurcie n. M. oraz w roku 2009 na Uniwersytecie w Bambergu prowadził autorskie wykłady z poetyki. Został wybrany do Niemieckiej Akademii Języka i Literatury (1990) oraz Berlińskiej Akademii Sztuki (2005). Otrzymał ważne nagrody literackie, w tym w roku 2004 najwyżej cenioną w Niemczech nagrodę im. Georga Büchnera.

Bohaterami prozy Genazino są z reguły mężczyźni w średnim wieku, niewyróżniający się niczym samotni urzędnicy albo przedstawiciele wolnych zawodów. Ich banalne życie, kontakty z kobietami i znajomymi, są tłem dla pracy oraz nieustannych obserwacji świata zewnętrznego. Nieumiejętność bądź niemożność podjęcia prawdziwego życia zostaje zastąpiona introspekcją, podglądaniem życia innych oraz przemierzaniem przestrzeni miejskiej w ucieczce przed alienacją i absurdem codzienności. Bohaterowie jego prozy są gotowi nawiązywać kontakty z innymi, ale nie potrafią zaangażować się w nie całym sobą. Żyjąc na niby, rezygnują z pełni życia. W jego prozie melancholia i rezygnacja przeplatają się z precyzją spojrzenia i niezamierzonym komizmem.

Twórczość wydana w Polsce: „Kobieta, mieszkanie, powieść”, przeł. Alicja Buras, Wrocław 2006, „Abschaffel. Trylogia”, przeł. Anna Chałabiś, Warszawa 2009.

Jego słuchowisko „Dobry Boże, spraw, żebym oślepł” miało premierę polską w Programie II Polskiego Radia 03.11.2012, a opublikowane zostało w tomie „Dramaty”, przekł. Maciej Ganczar, Warszawa 2011. (biogram opracował Leszek Żyliński)

Wilhelm Genazino

Janusz Rudnicki urodził się w 1956 roku w Kędzierzynie-Koźlu na Śląsku. Jest emigrantem politycznym, od 1983 roku mieszkającym w Hamburgu, gdzie studiował slawistykę i germanistykę, tam również przełożono fragmenty jego dzieł na niemiecki. Zatrudniony w hamburskim wydawnictwie utrzymuje stały związek z krajem, głównie z kręgiem warszawskiej "Twórczości".

Jakie jest pisarstwo Rudnickiego? Prowokacyjne, bezwstydne, groteskowe. Rudnicki opisuje najbliższy krąg rzeczywistości, metodycznie krok po kroku, odrzucając na bok obyczajowe i estetyczne konwencje. Jego bohater jest z pozoru prostacki, sentymentalny i niezbyt wyrafinowany. Ale ta przeciętność nie wyklucza niezwykłości. Jako Polak mieszkający w Niemczech, i jako prowincjusz osiadły w metropolii, a przede wszystkim jako pisarz zakorzeniony w żywiole codzienności, Rudnicki ucieleśnia typ bohatera osobnego, który mówi i myśli o rzeczach przyziemnych w sposób nadzwyczajny. Język jest tutaj doświadczeniem pierwotnym. Język konstruuje bohatera i autora. Język potoczny, lekko stylizowany na sarmacką frazę lub lekko nadpsuty niemczyzną, wrażliwy na melodię mowy, dosadny, konkretny.

Nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2008 za tom "Chodźcie, idziemy". Finalista Nike 2010, półfinalista Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2010, nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2010 i Nagrody im. Reymonta 2010 za "Śmierć czeskiego psa".

Twórczość: „Cholerny świat, Wydawnictwo Dolnośląskie”, Wrocław 1996, „Tam i z powrotem po tęczy”, PIW, Warszawa 1997, „Męka kartoflana”, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000, wyd. II W.A.B. 2011, “Der Grenzgänger, Tibor Schäfer Verlag”, Herte 2002, “Mój Wehrmacht”, W.A.B., Warszawa 2004, „Chodźcie idziemy”, W.A.B., Warszawa 2007, „Śmierć czeskiego psa”, W.A.B., Warszawa 2009, „Trzy razy tak!”, W.A.B., Warszawa 2013. (Żródło: www.culture.pl)

Janusz Rudnicki